ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Με αφορμή ένα τραγούδι των METAL CHURCH Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥ
- Λεπτομέρειες
- Savvas Sinodinos - 17 Απρίλιος 2012
100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥ
METAL CHURCH- Rest In Pieces (April 15, 1912)
1.Ψηφιακά επεξεργασμένη απεικόνιση της πλώρης του Τιτανικού.
Κλείνουν 100 χρόνια από το διασημότερο ναυάγιο στην ιστορία,αυτό του Τιτανικού.Με αφορμή αυτό,
ένα τραγούδι των Metal Church, και μια αλληλουχία γεγονότων που
οδήγησαν στο ναυάγιο,ελπίζω να σας δώσω μια ιδέα για το πως μικρές αλλά
όχι ασήμαντες λεπτομέρειες μπορούν να έχουν τραγικά αποτελέσματα. Για
το τέλος έχουμε Νοστράδαμο.
Αρχίζω από το τραγούδι.
METAL CHURCH- Rest In Pieces (April 15, 1912)
100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥ
METAL CHURCH- Rest In Pieces (April 15, 1912)
Κλείνουν 100 χρόνια από το διασημότερο ναυάγιο στην ιστορία,αυτό του Τιτανικού.Με αφορμή αυτό,
ένα τραγούδι των Metal Church, και μια αλληλουχία γεγονότων που οδήγησαν στο ναυάγιο,ελπίζω να σας δώσω μια ιδέα για το πως μικρές αλλά όχι ασήμαντες λεπτομέρειες μπορούν να έχουν τραγικά αποτελέσματα. Για το τέλος έχουμε Νοστράδαμο. Αρχίζω από το τραγούδι.
METAL CHURCH- Rest In Pieces (April 15, 1912)
Το 1989 οι Metal Church κυκλοφορούν την τρίτη δουλειά τους,το Blessing in disguise.Από τα εννία τραγούδια του άλμπουμ,τα πέντε πρώτα είναι από τα καλύτερα των Church,με αποκορύφωμα το Fake Healer.Τα υπόλοιπα κυμαίνονται από μέτρια ως καλά.Το Rest In Pieces είναι το δεύτερο τραγούδι του άλμπουμ.Είναι σύνθεση των John Marshall και Kurdt Vanderhoof που εκείνη την εποχή συμμετείχε στο συγκρότημα μόνο ως συνθέτης.Οι στίχοι περιγράφουν καλά τα γεγονότα,ενώ η εισαγωγή του τραγουδιού με τα ντραμς να ακούγονται σαν προπέλα σε βάζει κατευθείαν στο κλίμα του τραγουδιού.
Integrity of construction,
the best money can buy
Her size is greater than any,
a Belfast shipyard's pride
Signal flags spelled out the word "Success"
for her maneuvering trials
Preservers and lifeboats were not in excess
Unsinkable, no plans to save lives
Athinai(1)reports icebergs and field ice(2)
At seven bells, ahead just five miles
A black hulk against the night's darkness
Disaster along starboard side
Full speed astern were the orders
It would do them no good
No apparent collision
A rip deep below the waterline
‘Come at once, we have struck a berg’
Interference in transmission
The newest, largest ship afloat
Had two hours to live
Lower all lifeboats, we have too few!
Women and children first!
Distress rockets fill the air
“Abandon Ship!"
Sinking faster, every light ablaze
Machinery, engines, crashing to the bow
Arching vertical, stern points to the sky
The great ship fractured
Everyone must die
Watching their families make it to safety
Fifteen hundred went down
The orchestra played to the last moment
An eerie almost unreal sound
The calm and icy North Atlantic
Titanic's burial ground
1.Athinai:Αθήναι,ελληνικό ατμόπλοιο που εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς-Ν.Υόρκη.
2.Field ice:Επίπεδο κομμάτι πάγου.
2.Σχεδιάγραμμα του πλοίου.Με μπλε χρώμα η ίσαλος γραμμή,με μαύρο τα τοιχώματα των στεγανών με κόκκινο το ίχνος της σύγκρουσης και με πράσινο το σημείο που έσπασε το πλοίο στα δυο.
ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΙΚΟΥ
Λίγο-πολύ όλοι ξέρουμε την ιστορία είτε από ντοκυμαντέρ είτε από ταινία.Ο Τιτανικός ήταν η τελευταία λέξη της τεχνολογίας της εποχής του,τουλάχιστον στα χαρτιά.Το κύτος του πλοίου χωριζόταν σε 16 υδατοστεγή διαμερίσματα.Το πλοίο δεν βυθιζόταν ακόμη και αν 4 από αυτά πλημμύριζαν με νερό.
Διέθετε σωσίβιες λέμβους για 1178 άτομα ενώ μπορούσε να μεταφέρει 3550.Για τα μέτρα ασφαλείας της εποχής αυτό δεν ήταν παράνομο,απλά η νομοθεσία ήταν απαρχαιωμένη.
Ξεκίνησε από το Southampton στις 10 Απριλίου και έκανε δυο στάσεις στο Χερβούργο και το Queenstown της Ιρλανδίας.Συνολικά επέβαιναν 2224 άνθρωποι,επιβάτες και πλήρωμα.Καθ’όλη τη διαδρομή διατηρούσε μια μέση ταχύτητα 21 κόμβων την ώρα.Η ιστορία για την προσπάθεια κατάριψης του ρεκόρ της διαδρομής είναι μάλλον ψευδής.Το ταξίδι κυλούσε ομαλά μέχρι τις 14 Απριλίου.Εκείνη τη νύχτα δεν υπήρχε φεγγάρι και επικρατούσε νηνεμία.Στις 23.40 κι ενώ το πλοίο έπλεε με 22 κόμβους ο παρατηρητής εντόπισε παγόβουνο μπροστά από το πλοίο.Ο αξιωματικός βάρδιας διέταξε ‘όλο αριστερά και όπισθεν ολοταχώς’ χωρίς όμως να αποφύγει τη σύγκρουση.Το παγόβουνο έξυσε το πλοίο στη δεξιά μεριά και σε μήκος περίπου 90 μέτρων, ανοίγοντας αρκετές τρύπες στο κύτος κάτω από την ίσαλο γραμμή.Τα 5 μπροστινά στεγανά του πλοίου άρχισαν να μπάζουν νερό (βλ.σχεδιάγραμμα 2) και η πλώρη άρχισε να βυθίζεται.Λίγο μετά τα μεσάνυχτα ο καπετάνιος έδωσε εντολή για την εγκατάλειψη του πλοίου και για την εκπομπή σήματος κινδύνου (S.O.S.).
Ως τις 2.10 όλες οι σωσίβιες λέμβοι είχαν κατέβει.Έπειτα η πλώρη βυθίστηκε περισσότερο,η πρύμνη σηκώθηκε σε γωνία 11ο (άλλοι υποστηρίζουν 30ο) στον αέρα.Η δομή του σκάφους δεν άντεξε το βάρος της
και το πλοίο έσπασε στα δύο.Το κομμάτι της πλώρης βυθίστηκε αμέσως.Η πρύμνη οριζοντιώθηκε για λίγο, άρχισε να βυθίζεται ταχύτερα και βυθίστηκε τελείως στις 2.20 αφού πήρε πρώτα την περίπου κάθετη θέση που ξέρουμε.Τους επιζώντες περισυνέλεξε στις 4.10 το ‘Καρπάθια’ που είχε λάβει το S.O.S.και έσπευσε ολοταχώς, αλλά βρισκόταν μακριά για να φτάσει πριν βυθιστεί το πλοίο.Ο τελικός απολογισμός ήταν 1514 νεκροι,
710 διασωθέντες και ένα ισχυρό χαστούκι στην ανθρώπινη ματαιοδοξία.Μετά το ναυάγιο άλλαξαν ριζικά
οι κανόνες ασφαλείας και σωστικών μέσων για τη ναυσιπλοΐα.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΡΦΥ
Στο ναυάγιο του Τιτανικού μια αλληλουχία γεγονότων οδήγησε στο χαμό 1500 ανθρώπων.Τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχτούν διαφορετικά.Εξετάζω κάποιες παραμέτρους της ιστορίας που θα οδηγούσαν σε καλύτερη κατάληξη.
Η πορεία του πλοίου.
-Κατά τον απόπλου του πλοίου,τα απόνερά του προκάλεσαν ισχυρό κυματισμό στο λιμάνι.Οι κάβοι του πλοίου
New York έσπασαν και το πλοίο παρασύρθηκε προς τον Τιτανικό.Η σύγκρουση αποφεύχθηκε για 1,5 μέτρο, αλλά ο Τιτανικός καθυστέρησε μια ώρα.Αποφυγή ή χειρότερη κατάληξη του συμβάντος θα ακύρωναν τη συνάντηση του Τιτανικού με το παγόβουνο.
- Ο καπετάνιος άλλαξε λίγο την ρότα του προς νότο όταν πληροφορήθηκε για την ύπαρξη παγόβουνων στα ανοιχτά της Νέας Γης αλλά αυτό τον έφερε πάνω στο μοιραίο.
-Η ταχύτητα του Τιτανικού ήταν όση είχε σχεδιαστεί να αναπτύσει το πλοίο.Η μέγιστή του ήταν 24 και πήγαινε με 21 κόμβους.Άρα ο καπετάνιος δεν έτρεχε για να σπάσει το ρεκόρ.Το πρόβλημα είναι ότι διατήρησε αυτή την ταχύτητα αν και ήξερε για τα παγόβουνα.Με την ταχύτητα του πλοίου,την ευελιξία του και τον χρόνο αντίδρασης,η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Ο καιρός. -Οι καιρικές συνθήκες εκείνη τη νύχτα έχουν χαρακτηριστεί ιδιάζουσες για την περιοχή.Δεν υπήρχε φεγγάρι άρα ούτε καλός φωτισμός.Δεν υπήρχαν κύματα ώστε να χτυπούν στο παγόβουνο,κάνοντάς το ευκολότερο στον εντοπισμό.Έκανε κρύο για την εποχή.Η θερμοκρασία ήταν 0ο C στην ατμόσφαιρα και -2οC στο νερό. Σε λίγο θα αναλύσω τη σημασία της θερμοκρασίας.
-Κάθε 1400 χρόνια η Σελήνη έρχεται στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη.Αυτό συνέβει τον Ιανουάριο του 1912.Σαν αποτέλεσμα οι παλίρροιες ήταν δυνατότερες και παρέσυραν στα ανοιχτά περισσότερα παγόβουνα από τη Γροιλανδία.Ένα από αυτά,τέσσερις μήνες μετά αντάμωσε τον Τιτανικό.
Ανθρώπινοι χειρισμοί.
-Την εποχή εκείνη δεν θεωρούσαν τα παγόβουνα κίνδυνο για πλοία του μεγέθους του Τιτανικού.
-Οι ασυρματιστές του πλοίου τη μέρα της σύγκρουσης έλαβαν σειρά μυνημάτων από πλοία για παγόβουνα που υπήρχαν στη ρότα του.Κανένα από αυτά δεν έφτασε στη γέφυρα του πλοίου γιατί κύρια αποστολή των ασυρματιστών ήταν να στέλνουν και να λαμβάνουν τα μηνύματα των επιβατών.
-Η διαταγή ‘όλο αριστερά και όπισθεν ολοταχώς’ αποδείχθηκε μοιραία.Οδήγησε σε σύγκρουση ,τρύπες στο κύτος και εισροή υδάτων σε 5 στεγανά.Υπενθυμίζω ότι με 4 στεγανά πλημμυρισμένα,το πλοίο θα επέπλεε.
Μια λύση θα ήταν ‘όπισθεν ολοταχώς’.Έτσι στην μετωπική σύγκρουση που θα γινόταν θα υπήρχε σοβαρή ζημιά στην πλώρη,το πολύ 3 στεγανά με νερό και οι πιθανές ανθρώπινες απώλειες απ’τη σύγκρουση.
Ας μην ξεχνάμε ότι πλοίο και πλήρωμα εκτελούσαν το παρθενικό τους ταξίδι.Δεν υπήρχε εξοικείωση με τις δυνατότητες ελιγμών του πλοίου.Επίσης σε ένα κομμάτι πάγου που επιπλέει,είτε παγάκι είναι αυτό,είτε παγόβουνο,εξέχει από το νερό το 10% της μάζας του.Άρα σε ένα παγόβουνο δε φοβάσαι αυτό που βλέπεις,
φοβάσαι αυτό που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια,είναι 9πλάσιο του ορατού και έχει αγνώστο σχήμα.
-Το πλησιέστερο πλοίο στο Τιτανικό ήταν το Californian.Ο ασυρματιστής του μάλιστα,νωρίτερα είχε ειδοποιήσει τον συνάδερφό του στον Τιτανικό για τα παγόβουνα.Ο δεύτερος μόνο που δεν τον έβρισε γιατί προσπαθούσε να ‘πιάσει’ τη Νέα Γη (Καναδάς) για να μεταδόσει τα μηνύματα των επιβατών.Στις 23.00 τελείωσε η βάρδια του και ο άνθρωπος πήγε για ύπνο.Μετά τη σύγκρουση ο αξιωματικός υπηρεσίας του Californian έβλεπε τον Τιτανικό και τις φωτοβολίδες που έριχνε και το ανέφερε στον καπετάνιο του. Αυτός αντί να ξυπνήσει τον ασυρματιστή για να επικοινωνήσει και να μάθει τι συμβαίνει,διέταξε να κάνουν σήματα μορς στον Τιτανικό με τον προβολέα,τα οποία όμως λόγω της απόστασης δεν ήταν ορατά από το πλοίο.
Όταν ξύπνησαν τον ασυρματιστή στις 5.30 έμαθαν τι συνέβει.
-Μια ματιά στους επιζώντες (710) και στη χωρητικότητα των σωσίβιων λεμβών (1178) γεννά ερωτήματα.
Η απάντηση είναι απλή πολλές βάρκες κατεβήκαν ουσιαστικά άδειες (π.χ.12 επιβάτες σε βάρκα 40 ατόμων,
28 σε βάρκα των 65 ατόμων).Δύο βάρκες δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν γιατί βρίσκονταν μακριά από τους γερανούς καθόδου.Αρχικά ο κόσμος δεν έμπαινε στις βάρκες γιατί δεν πίστευε ότι το πλοίο βούλιαζε.
Όταν άρχισε να γίνεται έντονη η κλίση της πλώρης,πείστηκαν.Για να πηδήξει κάποιος από το πλοίο,
το μικρότερο ύψος ήταν 12 μέτρα (τέσσερεις όροφοι).Αν επιζούσε της πτώσης,είχε να αντιμετωπίσει το παγωμένο νερό (-2ο C).Αν δεν τον μάζευε κάποια βάρκα πέθαινε από υποθερμία σε 5-10 λεπτά. Από 9 άτομα που περισυνελέγησαν μετά τη βύθιση του πλοίου από τις βάρκες,οι 3 πέθαναν.
4.Τι συνέβει κατά τη σύγκρουση.
Τεχνικά σφαλματα.
-Όταν ανακαλύφθηκε το ναυάγιο,ήρθαν στο φως άγνωστες πτυχές του.Διαπιστώθηκε ότι το παγόβουνο δεν έσχισε το κύτος του πλοίου.Από τη δύναμη της σύγκρουσης ξεκόλησαν σε πολλά σημεία τα πριτσίνια που κρατούσαν ενωμένες τις ατσάλινες πλάκες του κύτους.Το μέταλλο κατασκευής των πλακών είχε μεγάλο ποσοστό προσμίξεων φωσφόρου και θείου.Ως αποτέλεσμα,η πλάκα έχανε την ελαστικότητά της σε θερμοκρασίες κάτω των 32ο C.Χάνοντας την ελαστικότητά της η πλάκα δεν απορροφούσε μέρος της σύγκρουσης αλλά το μετέδιδε όλο στα πριτσίνια που παρεπιπτόντως και αυτά ήταν β’ ποιότητας.
Το παραπάνω σχήμα δείχνει πώς ξεκόλλησαν οι πλάκες.
5.Οι προπέλες και το πηδάλιο του Τιτανικού.
-Η επιφάνεια του πηδαλίου ήταν μικρή και οριακά μέσα στις νόμιμες προδιαγραφές.
Ήταν τοποθετημένο μετά την μεγάλη κεντρική προπέλα του πλοίου.Το πλοίο είχε τρεις προπέλες.Τη μεγάλη κεντρική και δύο μικρότερες εκατέρωθεν της μεγάλης.Από αυτές μόνο οι δυο πλευρικές μπορούσαν να περιστραφούν και αντίθετα.Συνεπώς με τη διαταγή για όπισθεν,η μεγάλη προπέλα σταματούσε και άλλαζαν φορά περιστροφής οι πλευρικές.Σταματώντας όμως η μεγάλη προπέλα δεν έστελνε νερό στο πηδάλιο πίσω της,μειώνοντας δραστικά την απόδοση του πηδαλίου.Άλλος ένας λόγος που ο ελιγμός ‘όλο αριστερά και όπισθεν ολοταχώς’ ήταν λάθος.Ένας εναλλακτικός ελιγμός αποφυγής θα ήταν απλά το πηδάλιο όλο αριστερά,με την ένσταση πως αν το παγόβουνο ήταν αρκετά κοντά θα γινόταν μετωπική σύγκρουση με μεγάλη ταχύτητα ή ξύσιμο της δεξιάς πλευράς του πλοίου σε μεγαλύτερο μήκος.Στην πρώτη περίπτωση θα είχαμε πολύ σοβαρότερες ζημιές και πιθανόν πάνω από 4 στεγανά κατεστραμένα ενώ στη δεύτερη θα είχαμε και τα 16 στεγανά να κάνουν νερά.
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ
Δεν θεωρώ προφητεία τη συγγραφή ασαφών και διφορούμενων κειμένων όπως έκανε ο Νοστράδαμος.
Με τους βιβλικούς προφήτες δε θα ασχοληθώ καν.Οι προφητείες τους καταγράφονται σε βιβλία αμφίβολης ιστορικής ακρίβειας γραμμένα εκ των υστέρων από ομοϊδεάτες τους.Θα θεωρούσατε αξιόπιστη μια βιογραφία του Χίτλερ γραμμένη από τον Γκαίμπελς;Δεν είναι πρόβλεψη να πω πως το ηφαίστειο της Σαντορίνης θα εκραγεί μέσα στα επόμενα 200 χρόνια.Κατά μέσο όρο κάθε 200 χρόνια ξυπνά.
Χωρίς σαφή χρονικό προσδιορισμό και περιγραφή του γεγονότος ό,τι και να ειπωθεί είναι απλά αερολογία.
Στην περίπτωση του Τιτανικού υπάρχει προφητικό βιβλίο γραμμένο 18 χρόνια πριν.Κάθε «ψαγμένο» site στο internet,κυρίως τώρα που πλησιάζει η επέτειος του ναυαγίου,θεωρεί καθήκον του να αναφερθεί σε αυτό.
Αντίστοιχες είναι και οι αναφορές από κάθε Έριχ φον Ντένικεν του διαδικτύου.
Αναφέρομαι στο μυθιστόρημα Futility (Ματαιότητα) του Morgan Robertson.Γράφτηκε 1898 και περιγράφει το ναυάγιο ενός υπερωκεάνιου με το όνομα Τιτάνας.Εκτός από το όνομα υπάρχουν αρκετά κοινά ή παρόμοια στοιχεία μεταξύ Τιτάνα και Τιτανικού.
Χαρακτηρίστικαν και τα δυο αβύθιστα.
Είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος.Τιτανικός:260 μέτρα 46328 τόνοι,Τιτάνας:244 μέτρα 45000 τόνοι.
Έπιαναν περίπου την ίδια ταχύτητα.Τιτανικός:24 κόμβοι,Τιτάνας:25 κόμβοι.
Το κύτος τους χωριζόταν σε υδατοστεγή διαμερίσματα.
Είχαν τρεις προπέλες.
Εκτελούσαν το ίδιο δρομολόγιο.Ο Τιτανικός πλέει προς Η.Π.Α. όταν βουλιάζει,ο Τιτάνας προς Αγγλία.
Αποτελούν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και της πολυτέλειας.
Είχαν ανεπαρκή σωστικά μέσα.Ο Τιτανικός είχε 20 σωσίβιες λέμβους,ο Τιτάνας 24.
Μετέφεραν την ελίτ της κοινωνίας της εποχής τους.
Ο Τιτανικός προσκρούει σε παγόβουνο,νύχτα Απριλίου,400 μίλια μακριά από τη Νέα Γη στο παρθενικό του ταξίδι.
Ο Τιτάνας προσκρούει σε παγόβουνο,νύχτα Απριλίου,400 μίλια μακριά από τη Νέα Γη στο τρίτο του ταξίδι.
Η σύγκρουση του Τιτανικού γίνεται στις 23.40,του Τιτάνα γίνεται μεσάνυχτα.
Και τα δύο πλοία είχαν υπερβολική,για τις συνθήκες,ταχύτητα.Τιτανικός:22 κόμβοι,Τιτάνας:25 κόμβοι.
Και τα δύο πλοία χτυπούν στη δεξιά μεριά.
Βυθίζονται και τα δύο με την πλώρη.
Και στις δυο περιπτώσεις έχουμε εκατόμβη θυμάτων.
Αν μη τι άλλο,ο αριθμός των ομοιοτήτων παραείναι μεγάλος για να είναι συμπτώσεις.Μπορούν να εξηγηθούν; Κάποιος συγγραφέας του 19ου αιώνα είχε επιφοίτηση; Ανακάλυψε το ταξίδι στο χρόνο;Έχω διαβάσει ΚΑΙ αυτή την άποψη.Θα προσπαθήσω να εξηγήσω αυτές τις ομοιότητες.
Ρίχνοντας μια ματιά στη βιβλιογραφία του Robertson,τα πιο πολλά διηγήματά του σχετίζονται με πλοία και θάλασσα.Ήξερε λοιπόν αρκετά πράγματα σε αυτόν τον τομέα.Συνδύασε τις γνώσεις του με τις τεχνολογικές δυνατότητες που υπήρχαν και φαντάστηκε τον Τιτάνα (διαστάσεις,ταχύτητα,στεγανά,προπέλες).Φρόντισε να του δώσει όνομα αντίστοιχο του μεγέθους του (το ίδιο έκανε και η εταιρεία του Τιτανικού) και επειδή ήξερε τι κόσμος επέβαινε στα υπερωκεάνια της εποχής του,τον φόρτωσε και με τους celebrities για ίντριγκα και μεγαλεία.Όλοι αυτοί φυσικά θα διέπλεαν τον Ατλαντικό,την πιο προσοδοφόρα διαδρομή.Οι κανονισμοί για τις σωσίβιες λέμβους δεν είχαν αλλάξει απ’ το 1894. Ήταν οι ίδιοι και για τα δυο πλοία (αριθμός λεμβών).
Ο μόνος κίνδυνος για τα πλοία που εκτελούν αυτή τη διαδρομή είναι τα παγόβουνα που συναντούν έξω από τη Νέα Γη κάθε Απρίλη.Τη νύχτα ο κίνδυνος σύγκρουσης αυξάνεται,πόσο μάλλον αν το πλοίο πηγαίνει γρήγορα.
Με αυτές τις συνθήκες η σύγκρουση θα γίνει με την πλώρη ή θα την επιρρεάσει άμεσα.Άρα θα βυθιστεί και πρώτη.Τα θύματα λόγω του μεγέθους του πλοίου θα είναι πολλά (τόπος,χρόνος,τρόπος σύγκρουσης).
Οι μόνες ομοιότητες που δεν κάλυψε η θεωρία μου είναι το χτύπημα στη δεξιά μεριά που είναι επιλογή κορώνα-γράμματα και η ακριβής ώρα του ναυαγίου.
Όπως και να έχει,αξίζουν συγχαρητήρια στον Robertson.Πλησίασε περισσότερο από όλους στο να χαρακτηριστεί προφήτης.
Βιβλιογραφία:Άρθουρ Κλαρκ:Τιτανικός, Wikipedia:Titanic.
Φωτογραφίες και σχεδιαγράμματα από το ίντερνετ
Οι γραμμές στο σχεδιάγραμμα 2 προστέθηκαν με το πρόγραμμα ζωγραφικής των Windows.
Στίχοι από το αντίτυπό μου του Blessing in Disguise.
Ορθογραφικά,συντακτικά λάθη δικά μου
Γιάννης Αμυγδαλάς
