ΜΟΥΣΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
HEAVY METAL ΚΑΙ EDGAR ALLAN POE
- Λεπτομέρειες
- Savvas Sinodinos - 11 Απρίλιος 2013
Αριστερα:Edgar Allan Poe Δεξιά: Manilla Road-Mystification(1987)
Το εξώφυλλο είναι εμπνευσμένο από τη Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου.
Η ΖΩΗ ΤΟΥ
Ο Edgar Allan Poe(1809-1849) ήταν Αμερικανός ποιητής, συγγραφέας, εκδότης και κριτικός. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ποιητή και τις άλλες ασχολίες του,ως το μέσον για να εξασφαλίζει τα προς το ζειν.Παρ’όλα αυτά ο κόσμος τον ξέρει κυρίως λόγω των διηγημάτων του. Είναι ο εφευρέτης του αστυνομικού μυθιστορήματος,της επιστημονικής φαντασίας και των ιστοριών τρόμου.Κατά ένα παράξενο τρόπο φαίνεται ότι τον είχε βάλει σημάδι ο Χάρος. Ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ο Poe ήταν βρέφος.Η μητέρα του πέθανε πρωτού κλείσει τα τρία του χρόνια,στα είκοσί του χάνει τη θετή του μητέρα στην οποία είχε αδυναμία, δύο χρόνια μετά πεθαίνει ο αλκοολικός αδερφός του και η χαριστική βολή έρχεται όταν η σύζυγος του πεθαίνει από φυματίωση το 1847.
Σα να μην έφταναν αυτά ο Poe ήταν δύσκολος και οξύθυμος άνθρωπος.Είχε επικούς καυγάδες με τον θετό του πατέρα μέχρι την τελική ρήξη στις σχέσεις τους το 1830.Παρόμοιες ήταν και οι σχέσεις του με εκδότες και κριτικούς. Επίσης είχε έφεση στο τζόγο και το ποτό.Η κατάσταση έφυγε από κάθε έλεγχο μετά το θάνατο της συζύγου του το 1847.Τον Οκτώβρη του 1849 και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες βρέθηκε σε κατάσταση παραληρήματος στους δρόμους της Βαλτιμόρης.Πέθανε τέσσερις μέρες μετά χωρίς ποτέ να ανακτήσει τις αισθήσεις του ώστε δώσει εξήγηση για το πως βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση.
Ο χαρακτηρισμός που του ταιριάζει απόλυτα είναι αυτοκαταστροφική μεγαλοφυία.Νομίζω το αυτοκαταστροφικό μέρος εξηγείται από τα παραπάνω.
Θα δικαιολογήσω το ‘μεγαλοφυία’ με ένα παράδειγμα.Βασισμένος στη δολοφονία της Mary Rogers και με μόνα στοιχεία τα άρθρα των εφημερίδων της εποχής,ο Poe έγραψε ‘Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ’.Είναι μια από τις αστυνομικές του ιστορίες,στην οποία η λύση που πρότεινε ο ήρωάς του (και πρόγονος του Σέρλοκ Χολμς) ήταν πολύ πιο λογική και εμπεριστατωμένη από τη θεωρία των αστυνομικών αρχών.
Ο Edgar Allan Poe(1809-1849) ήταν Αμερικανός ποιητής, συγγραφέας, εκδότης και κριτικός. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του ποιητή και τις άλλες ασχολίες του,ως το μέσον για να εξασφαλίζει τα προς το ζειν.Παρ’όλα αυτά ο κόσμος τον ξέρει κυρίως λόγω των διηγημάτων του. Είναι ο εφευρέτης του αστυνομικού μυθιστορήματος,της επιστημονικής φαντασίας και των ιστοριών τρόμου.Κατά ένα παράξενο τρόπο φαίνεται ότι τον είχε βάλει σημάδι ο Χάρος. Ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ο Poe ήταν βρέφος.Η μητέρα του πέθανε πρωτού κλείσει τα τρία του χρόνια,στα είκοσί του χάνει τη θετή του μητέρα στην οποία είχε αδυναμία, δύο χρόνια μετά πεθαίνει ο αλκοολικός αδερφός του και η χαριστική βολή έρχεται όταν η σύζυγος του πεθαίνει από φυματίωση το 1847.
Σα να μην έφταναν αυτά ο Poe ήταν δύσκολος και οξύθυμος άνθρωπος.Είχε επικούς καυγάδες με τον θετό του πατέρα μέχρι την τελική ρήξη στις σχέσεις τους το 1830.Παρόμοιες ήταν και οι σχέσεις του με εκδότες και κριτικούς. Επίσης είχε έφεση στο τζόγο και το ποτό.Η κατάσταση έφυγε από κάθε έλεγχο μετά το θάνατο της συζύγου του το 1847.Τον Οκτώβρη του 1849 και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες βρέθηκε σε κατάσταση παραληρήματος στους δρόμους της Βαλτιμόρης.Πέθανε τέσσερις μέρες μετά χωρίς ποτέ να ανακτήσει τις αισθήσεις του ώστε δώσει εξήγηση για το πως βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση.
Ο χαρακτηρισμός που του ταιριάζει απόλυτα είναι αυτοκαταστροφική μεγαλοφυία.Νομίζω το αυτοκαταστροφικό μέρος εξηγείται από τα παραπάνω.
Θα δικαιολογήσω το ‘μεγαλοφυία’ με ένα παράδειγμα.Βασισμένος στη δολοφονία της Mary Rogers και με μόνα στοιχεία τα άρθρα των εφημερίδων της εποχής,ο Poe έγραψε ‘Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ’.Είναι μια από τις αστυνομικές του ιστορίες,στην οποία η λύση που πρότεινε ο ήρωάς του (και πρόγονος του Σέρλοκ Χολμς) ήταν πολύ πιο λογική και εμπεριστατωμένη από τη θεωρία των αστυνομικών αρχών.
Η METAL ΕΚΔΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ POE
Το έργο του Poe δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τους μουσικούς.
Σε κάθε είδος μουσικής υπάρχουν είτε μελοποιημένα ποιήματα,είτε τραγούδια εμπνευσμένα από πεζά του Poe.Το metal δεν αποτελεί εξαίρεση.
Η θεματολογία,των διηγημάτων του κυρίως,ταιριάζει γάντι στη metal θεματολογία.Αφήνω στην άκρη καραγκιόζηδες τύπου Cradle of Filth,Slipknot και λοιπούς ‘καλλιτέχνες’ που στα τραγούδια τους είτε απαγγέλουν Poe,είτε διαβάζουν συνταγές μαγειρικής δεν καταλαβαίνεις διαφορά,λόγω των γρυλλισμών και των ρεψιμάτων του ‘τραγουδιστή’ και παραθέτω μια ενδεικτική δεκάδα.
1.Iron Maiden-Murders in the Rue Morgue.(Killers 1982)
Οι Maiden κάνουν τραγούδι την πρώτη και γνωστότερη αστυνομική ιστορία του Poe.Αφηγούνται την ιστορία ενός ανθρώπου που από αυτόπτης μάρτυρας γίνεται ύποπτος για τα εγκλήματα της οδού Μοργκ και προσπαθεί να ξεφύγει από την αστυνομία.
Το έργο του Poe δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τους μουσικούς.
Σε κάθε είδος μουσικής υπάρχουν είτε μελοποιημένα ποιήματα,είτε τραγούδια εμπνευσμένα από πεζά του Poe.Το metal δεν αποτελεί εξαίρεση.
Η θεματολογία,των διηγημάτων του κυρίως,ταιριάζει γάντι στη metal θεματολογία.Αφήνω στην άκρη καραγκιόζηδες τύπου Cradle of Filth,Slipknot και λοιπούς ‘καλλιτέχνες’ που στα τραγούδια τους είτε απαγγέλουν Poe,είτε διαβάζουν συνταγές μαγειρικής δεν καταλαβαίνεις διαφορά,λόγω των γρυλλισμών και των ρεψιμάτων του ‘τραγουδιστή’ και παραθέτω μια ενδεικτική δεκάδα.
1.Iron Maiden-Murders in the Rue Morgue.(Killers 1982)
Οι Maiden κάνουν τραγούδι την πρώτη και γνωστότερη αστυνομική ιστορία του Poe.Αφηγούνται την ιστορία ενός ανθρώπου που από αυτόπτης μάρτυρας γίνεται ύποπτος για τα εγκλήματα της οδού Μοργκ και προσπαθεί να ξεφύγει από την αστυνομία.
2.Crimson Glory-Masque of the Red Death.(Transcendence 1988)
Ενώ τη χώρα μαστίζει επιδημία πανούκλας,ο βασιλιάς και οι ευγενείς του κλείνονται σε ένα κάστρο και κάνουν πάρτυ μασκέ.Τα μεσάνυχτα κάνει την εμφάνισή του ένας απρόσκλητος επισκέπτης και ο καθένας μπορεί να φανταστεί τη συνέχεια.
Ενώ τη χώρα μαστίζει επιδημία πανούκλας,ο βασιλιάς και οι ευγενείς του κλείνονται σε ένα κάστρο και κάνουν πάρτυ μασκέ.Τα μεσάνυχτα κάνει την εμφάνισή του ένας απρόσκλητος επισκέπτης και ο καθένας μπορεί να φανταστεί τη συνέχεια.
3.Manilla Road-Mystification (1987)
Στο όλο αυτό το άλμπουμ των Manilla Road υπάρχει έντονη η επιρροή από Edgar Allan Poe. Tο Haunted Palace είναι βασισμένο στο The Fall of the House of Usher,ενώ υπάρχει και η δική τους εκδοχή στη Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου.
Στο όλο αυτό το άλμπουμ των Manilla Road υπάρχει έντονη η επιρροή από Edgar Allan Poe. Tο Haunted Palace είναι βασισμένο στο The Fall of the House of Usher,ενώ υπάρχει και η δική τους εκδοχή στη Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου.
4.Nightwish- The Poet And The Pendulum.( Dark Passion Play 2007)
Το πρωτότυπο The Pit and the Pendulum σε ελεύθερη απόδοση από τον Tuomas Holopainen,λάτρη του Poe,στο καλύτερο ίσως κομμάτι του συγκεκριμένου αλμπουμ των Nightwish.Εκφράζοντας προσωπική άποψη, πιστεύω ότι η υποβλητική φωνή της Tarja θα αναδείκνυε περισσότερο το τραγούδι.
Το πρωτότυπο The Pit and the Pendulum σε ελεύθερη απόδοση από τον Tuomas Holopainen,λάτρη του Poe,στο καλύτερο ίσως κομμάτι του συγκεκριμένου αλμπουμ των Nightwish.Εκφράζοντας προσωπική άποψη, πιστεύω ότι η υποβλητική φωνή της Tarja θα αναδείκνυε περισσότερο το τραγούδι.
5.Rage-The Pit and the Pendulum.(The Missing Link 1993)
Οι Rage μένουν πιο πιστοί απ’τους Nightwish στο αρχικό κείμενο του Poe.
Η ιστορία μοιάζει λίγο με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας καθώς σε ένα σκοτεινό κελί ένα τσεκούρι-εκκρεμές σφυρίζει πάνω απ’το κεφάλι του φυλακισμένου και κατεβαίνει σταδιακά με κάθε αιώρηση,ενώ στα πόδια του χάσκει ένα απύθμενο πηγάδι και οι τοίχοι του κελιού πλησιάζουν σιγά σιγά.
Οι Rage μένουν πιο πιστοί απ’τους Nightwish στο αρχικό κείμενο του Poe.
Η ιστορία μοιάζει λίγο με την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας καθώς σε ένα σκοτεινό κελί ένα τσεκούρι-εκκρεμές σφυρίζει πάνω απ’το κεφάλι του φυλακισμένου και κατεβαίνει σταδιακά με κάθε αιώρηση,ενώ στα πόδια του χάσκει ένα απύθμενο πηγάδι και οι τοίχοι του κελιού πλησιάζουν σιγά σιγά.
6.Grave Digger-The Grave Digger (2001)
Οι Grave Digger έχουν αφιερώσει στον Poe αυτό το άλμπουμ.Από τα δώδεκα τραγούδια, τα επτά είναι βασισμένα σε έργα του.
Tα Raven, Spirits of the Dead, King Pest, Haunted Palace και Black Cat στα ομώνυμα έργα, το Scythe of Time στο A Predicament και το The House στο The Fall of the House of Usher.
Οι Grave Digger έχουν αφιερώσει στον Poe αυτό το άλμπουμ.Από τα δώδεκα τραγούδια, τα επτά είναι βασισμένα σε έργα του.
Tα Raven, Spirits of the Dead, King Pest, Haunted Palace και Black Cat στα ομώνυμα έργα, το Scythe of Time στο A Predicament και το The House στο The Fall of the House of Usher.
7.Annihilator-Ligeia.(Alice In Hell 1989)
Ο ήρωας της ιστορίας συναντά και παντρεύεται την γυναίκα των ονείρων του. Ο Poe την περιγράφει λεπτομερώς.Στέκεται κυρίως στα μεγάλα μαύρα μάτια της Λιγείας.Φανταστείτε μια πιο νορμάλ εκδοχή της Morticia Addams του Addams Family.Η γυναίκα αρρωσταίνει και πεθαίνει.Ο ήρωας για να πνίξει τον πόνο του αρχίζει τα ταξίδια και τις καταχρήσεις.Γνωρίζει και παντρεύεται μια άλλη γυναίκα.Μετά από λίγο και η δεύτερη σύζυγος αρρωσταίνει και πεθαίνει.Τη νύχτα πριν την κηδεία ο ήρωας επισκέπτεται το νεκροκρέβατο για να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την αναστημένη Λιγεία.
Καλή η προσπάθεια του συγκροτήματος αλλά το thrash/speed που παίζουν δεν έχει την υποβλητική ατμόσφαιρα που χρειάζεται αυτή η ιστορία.Μια πιο doom προσέγγιση (πχ.Candlemass) θα ταίριαζε καλύτερα.
Ο ήρωας της ιστορίας συναντά και παντρεύεται την γυναίκα των ονείρων του. Ο Poe την περιγράφει λεπτομερώς.Στέκεται κυρίως στα μεγάλα μαύρα μάτια της Λιγείας.Φανταστείτε μια πιο νορμάλ εκδοχή της Morticia Addams του Addams Family.Η γυναίκα αρρωσταίνει και πεθαίνει.Ο ήρωας για να πνίξει τον πόνο του αρχίζει τα ταξίδια και τις καταχρήσεις.Γνωρίζει και παντρεύεται μια άλλη γυναίκα.Μετά από λίγο και η δεύτερη σύζυγος αρρωσταίνει και πεθαίνει.Τη νύχτα πριν την κηδεία ο ήρωας επισκέπτεται το νεκροκρέβατο για να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την αναστημένη Λιγεία.
Καλή η προσπάθεια του συγκροτήματος αλλά το thrash/speed που παίζουν δεν έχει την υποβλητική ατμόσφαιρα που χρειάζεται αυτή η ιστορία.Μια πιο doom προσέγγιση (πχ.Candlemass) θα ταίριαζε καλύτερα.
8.Metal Church-Of Unsound Mind.(Blessing In Disguise 1989)
Το ταξίδι στην τρέλα ενός δολοφόνου.Βασισμένο στο The Tell-Tale Heart.
Το ταξίδι στην τρέλα ενός δολοφόνου.Βασισμένο στο The Tell-Tale Heart.
9.Arcturus-Alone.( La Masquerade Infernale 1997)
Οι απερίγραπτοι-με την καλή έννοια-Νορβηγοί μελοποίησαν αυτούσιο το ομώνυμο ποίημα με τον δικό τους μοναδικό τρόπο.
Οι απερίγραπτοι-με την καλή έννοια-Νορβηγοί μελοποίησαν αυτούσιο το ομώνυμο ποίημα με τον δικό τους μοναδικό τρόπο.
10.Nevermore
Το όνομα της μπάντας είναι και η μόνη απάντηση που παίρνει ο ήρωας στις αμέτρητες ερωτήσεις του προς το Κοράκι στο ομώνυμο ποίημα.
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι που ασχολήθηκαν ή εμπνεύστηκαν από τον Poe.Για προφανείς λόγους περιορίστηκα στα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα.Το βέβαιο είναι πως ο Poe θα συνεχίσει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για κάθε μορφή τέχνης,παρ’όλες τις εμμονές και τις υπερβολές του.
Σημείωση
Χρησιμοποίησα τον πρωτότυπο τίτλο για τα έργα του Poe προς αποφυγή παρεξηγήσεων,επειδή κάποια έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά με περισσότερους του ενός τίτλους.
Βιβλιογραφία:Wikipedia:Edgar Allan Poe,
Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου,Αλλόκοτες Ιστορίες(Εκδόσεις Γράμματα),
The Complete Tales and Poems of Edgar Allan Poe(Penguin Books).
Εξώφυλλο και φωτογραφία από το ίντερνετ.
Ορθογραφικά,συντακτικά λάθη δικά μου.
Γιάννης Αμυγδαλάς
Το όνομα της μπάντας είναι και η μόνη απάντηση που παίρνει ο ήρωας στις αμέτρητες ερωτήσεις του προς το Κοράκι στο ομώνυμο ποίημα.
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι που ασχολήθηκαν ή εμπνεύστηκαν από τον Poe.Για προφανείς λόγους περιορίστηκα στα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα.Το βέβαιο είναι πως ο Poe θα συνεχίσει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για κάθε μορφή τέχνης,παρ’όλες τις εμμονές και τις υπερβολές του.
Σημείωση
Χρησιμοποίησα τον πρωτότυπο τίτλο για τα έργα του Poe προς αποφυγή παρεξηγήσεων,επειδή κάποια έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά με περισσότερους του ενός τίτλους.
Βιβλιογραφία:Wikipedia:Edgar Allan Poe,
Η Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου,Αλλόκοτες Ιστορίες(Εκδόσεις Γράμματα),
The Complete Tales and Poems of Edgar Allan Poe(Penguin Books).
Εξώφυλλο και φωτογραφία από το ίντερνετ.
Ορθογραφικά,συντακτικά λάθη δικά μου.
Γιάννης Αμυγδαλάς
